Fotoğraf Terimleri

Bu bölümde, en çok karşınıza çıkacağını düşündüğümüz terimleri sizlerle paylaştık. Terimlere rahatlıkla ulaşabilmeniz amacıyla, terimler alfabetik sıraya göre açıklanmıştır. Merak ettiğiniz diğer terimler de, bize bildirdiğiniz takdirde bu sayfada yayınlanacaktır.

---------------------------------------------------------------------------------------------------------------

A


Autofocus - AF 

Otomatik fokus yani odaklama demektir. Kadrajladığınız obje veya alana, kamera objektifinin yarım deklanşöre basıldığında otomatik olarak odaklama yapma sistemi de denebilir. 

Analog

En genel ifade ile görüntü ve ses anlamında dijital olmayan görüntü ve ses sistemlerine denir. 

B


B&W

"Black and White" olan açılımı siyah beyaz çekimi ifade eder. 

Balık Göz 

İnsan gözünün normalde 53 derece bir görüş açısı vardır. Dijital fotoğraf makinesi ve video kameralar gibi cihazların objektiflerinde bu değerin üstüne de çıkılabilir altına da inilebilir. Balık Gözü olarak adlandırılan objektif türünde görüş açısı değerleri 100 derece ile 180 arasında değişebilir. Balık Göz objektiflerde geniş bir görüş açısı neticesinde görüntülerde eğri hatlarla bükülme ve yuvarlaklık hakim olur. 

D

Deklanşör 

Fotoğraf makinelerinde örtücü (obtüratör) olarak adlandırılan ve fotoğrafın çekilmesi amacıyla görüntü sensörüne görüntünün gelmesini sağlayan perdeyi çalıştıran düğmedir. 

Digital Zoom 

Kamerada kullanılan bir yazılım aracılığıyla yapılan bir zumlama eylemidir. Fotoğraf makinesinin optik olarak odaklanabildiği en uzak noktadaki görüntünün bir kısmını yazılım desteğiyle büyütmesi işlemine verilen isimdir. Bu tür zumlamayı ya da büyütmeyi bir resim uygulama programında da yapmak mümkündür. Buna interpolasyon ile yapılan büyütme de denir. Bu işlem sonucunda netliğin bozulması ve fotoğraf kalitesinin düşmesi kaçınılmazdır. 

Diyafram

Işığın girip, filmin ışığa tutulduğu açıklığın çapıdır. Kamerada f-durağı ile tanımlanmıştır. Kameradan kameraya değişmekle beraber, genel duruşlar f-2, f-2.8, f-4, f-5.6, f-8, f-11, f-16, ve f-22dir. f-2 geniş olduğu için f-4den daha fazla ışık alır.

           

Alanın derinliği de diğer önemli konudur. Çap arttıkça alan derinliği ya da odaktaki uzaklık azalır. Örneğin eğer f-8 ile 4 metreye kadar odaklayabiliyorsanız, f4 ile bu uzaklık 2 metre olacaktır. Bu yüzden makro fotoğraflar düşük f-durakları ile çekilir. Böylece yakındaki nesneler netleşirken, arka plandaki uzak nesneler fludur.

E


Enstantane

Deklanşör hızıyla aynı anlamdadır. Ayarlandığı süre boyunca görüntü sensörünün önündeki perdenin (obtüratör) açılıp kapanmasını sağlar. Fotoğrafı çektiğinizde enstantanenin ne kadar açık kalacağı dolayısıyla filmin ne kadar süreyle ışık alacağıdır. Genellikle 1 saniye ile saniyenin 1/1000 arasında değer alır. Fakat profesyonel makinelerde 30 saniye hatta daha büyük değerler alabilir. Süre uzadıkça fotoğraf daha çok ışık alır ve kareye giren nesneler artar böylece fotoğrafınıza hareket efekti vermeniz kolaylaşır. 

EV 

Açılımı "exposure value" yani pozlama değeridir. Dijital kamera dilinde daha çok artı/eksi yönde yani daha karanlık ya da daha parlak yönde kameranın yapabildiği pozlama değerini ifade eder. +2.0 ile -2.0 arasında değişen bir cetvelde ortam aydınlatması veya karartmasının belirli ölçeklerde gerçekleştirilmesini sağlar. 

F


Filtre 

Fotoğraf makinesinin objektifine gelen ışığı süzmede kullanılan özel araçlardır. Cam, asetat, jelatin ya da benzeri malzemeden üretilirler. Objektifin tam önüne yerleştirilerek çekim yapılır. Gelişmiş kimi modellerde bazı özel filtreler bu tür objelere ihtiyaç duyulmadan dijital olarak uygulanır. 

Flash  

Fotoğraf çekimi sırasında pozlama yapılan ortamı anlık olarak aydınlatmaya yarayan ışık kaynağıdır. Genellikle fotoğraf makinelerine entegre olarak gelir ancak gelişmiş modellere ayrıca flaş üniteleri de takılabilir. "Built-in" ve "extra" ya da "external" flaş şeklinde dijital kameralarda yer alabilirler. "Built-in" dijital kamerada var olabilen dahili flaşı, "external" ise dijital kameraya bağlanması muhtemel haricen takılabilen tepe ya da Sync kablo ile para-flaş sistemlerini ifade eder. Özellikle ışığın yeterli olmadığı alanlarda çekim için gerekli bir unsur olarak karşımıza çıkarlar. Günümüzde tamamen karanlık ortamlarda da çekim yapılmasını kızıl ötesi ışınlarıyla sağlayan özel flaşlar da bulunmaktadır. Bu tür flaşların ışıkları insan gözünün algılayamayacağı dalga boyutundadır. 

Flash Memory 

Dijital kameralarda kullanılan dijital film ya da hafıza anlamında kullanılan bir kavramdır. Compact Flash, Smart Media, Memory Stick, SD ve MMC ve IBM Microdrive gibi dijital hafıza kartlarını ifade eder.

H


Histogram

Birçok resim işleme yazılımında ve daha çok profesyonel dijital kamera sistemlerinde bulunan bir grafik analiz çizelgesidir. Resimde oluşan muhtemel kontrast hatalarını tanımlamak ve düzeltmek için kullanılır. Amacı pozlama yapılan ortamdaki ışık yoğunluğunu ölçmek ve bunu derecelendirmektir. Histogram grafiğinde ekranın solunda yoğunlaşan çizgiler fotoğrafta karanlık noktaların yoğunluğunu, ekranın sağındaki çizgilerse aydınlık noktaların yoğunluğunu temsil eder. En ideal durum tüm bu çubuk - çizgilerin ekranın ortasında yoğunlaşmasıdır. Böyle bir ayarda renkler gerçekçi ve fotoğraflar da canlı çıkar.  

I


ISO 

Klasik fotoğrafçılıkta ASA olarak bilinen bu kavram, bir kameranın ışığa karşı olan hassasiyet hızını ifade eder. Görüntü sensörünün ışığa olan hassasiyetini arttırır ya da azaltır. Genelde Auto, 100, 200, 400, 800 gibi standart rakamlarla ifade edilir. Sayının yükselmesi demek kameranın daha loş ortamlarda bile mükemmel çekimler yapabilmesi anlamına gelir.  Fakat ISO değeriniz ne kadar yüksek olursa, fotoğrafınızın kalitesi de o kadar düşük olacaktır. Bu yüzden yetersiz ışık koşullarında kaliteli fotoğraflar çekebilmek için, düşük ISO değerleri (ISO 100 ya da ISO 200 gibi) seçilmeli ve mutlaka tripod kullanılmalıdır.

J


JPEG

JPG olarak da ifade edilir. En yaygın olan resim dosya formatıdır. Resmin 4, 8 veya 16 kat sıkıştırılarak muhafaza edilmesini sağlar. Sıkıştırma oranı arttıkça resimde gerçekleşen veri kaybı da çoğalır. Fakat bu daha çok profesyonel anlamda resim ile uğraşan kimselerin hassasiyetine giren bir konudur. 

L


LCD

Açılımı "Liquid Crystal Display" dir. Bir çeşit ekran teknolojisini ifade eder. Renkli ve tek renk yani monokrom olabilir. Mesela kameralarda genellikle ön ve son izleme yapmak için hem renkli LCD ekran hemde bir takım makine ve çekim ayarları yapmak için monokrom LCD ekran bulunmaktadır. 

LED

Açılımı "light emitting diode" yani ışık saçan diod demektir. Genellikle elektronik aletlerde bir takım kontroller için kullanılan kırmızı, yeşil veya turuncu renkte ışık yayan ve cihazın herhangi bir bölümünün çalıştığını veya çalışmadığını gösteren ikaz işaretleridir. 

Lens 

Objektif demektir. Kameraların gözü olarak ta düşünülebilir. Birkaç dolarlık plastik objektiflerden neredeyse 50 bin dolara kadar çok farklı işler için kullanılabilen oldukça zengin bir objektif seçeneği vardır ve kameralardaki en önemli unsurlardan biridir. Kompakt kameralarda değişmez sabit veya zoom objektifler kullanılırken profesyonel modellerde değişebilen harici objektifler kullanılır. En genel manada objektifleri "geniş açı, normal, tele ve balık gözü" gibi 4 kısma ayırmak mümkündür. 

Lithium Ion / Lityum İyon

Şarj edilebilir ve şarj adaptörü ile birlikte bazı kamera paketleri içinden çıkan bir pil çeşididir. Daha hızlı şarj edilebilirliği ve uzun ömürlülüğü olduğu söylense de bu tartışılır. Zira Sony, Canon ve Nikon paketlerinden çıkan Lithium pillerin şarj süreleri ve çekim ömürleri farklılık arz etmektedir.

M


Macro 

Yakın mesafeli çekimi ifade ettiği gibi, genellikle 20 cm den daha yakın mesafeler arasında bir objektifin çekim yapabilme kabiliyetine de denir. Bazı kameralarda bu özelliğe "close-up" ta denmektedir. 

N


Noise

Çekim esnasında yeterli ışık olmamasından ya da CCD kalitesinden ötürü ya da kamerada kullanılan teknoloji zayıflığından ötürü resim üzerinde yanlış algılamadan ötürü var olan bir nevi hatalı piksellerdir. Yani kirlenmedir. Bazılarına göre gece çekimlerinde yüksek ISO eşdeğerli çekimlerde oluşan yanlış algılanmış pikselleri ifade etmektedir.

O


Optical Zoom 

Optik zoom demektir. Dijital zoomdan tamamen farklıdır. Optik zoomun resim ve çözünürlük üzerinde hiçbir eksi etkisi olmamakla birlikte dijital zoom resmi biraz bozar. Optik zoom yapan kameraların fiyatları daha yüksektir. Özellikle uzun mesafelerde çekim yapmak isteyenlerin kamera alırken tercih etmeleri gereken bir özelliktir. 

P


Panorama 

Bir kameranın tek bir kareninkinden çok daha geniş bir alanda çekim yapabilme kabiliyetidir. Genelde bu tür çekimleri kameralar yanyana yapılmış 3 ila 5 adet resmi daha sonra bir yazılım aracılığıyla birleştirmesi sayesinde gerçekleştirebilir. Her kamerada olmayan bu özellik için genelde stitch adında bir yazılım kullanılır. 

Parasoley

Metal ya da kauçuktan yapılan ve istenmeyen ışıkların objektif yüzeyine düşmesini önleyen, objektifin ucuna katılan parça.

R


RAW

RAW, dijital fotoğraf makinelerinin negatifi olarak ifade edilir. Çekilen fotoğrafı hiçbir işleme tabi tutmadan ham haliyle kaydeder ve daha sonra fotoğraf üzerinde ayar yapabilmenize imkan sağlar.

S


Sepia 

Bazı kameralarda kullanılan dijital efektlerden birini ifade eder. Bu sayede yapılan çekim daha çok kahverenk tonajlı tek renk şeklindedir.

SLR 

Açılımı "Single Lens Reflex" tir. Tek objektifli kamera demektir. Ki hem kadrajlama hem de çekim için ışığın içinden geçerek pozlanması bu objektiften gerçekleşir. Daha çok değişebilen objektif kullanan profesyonel modellerdeki bir sistemdir. 

T


Telephoto 

Zoom objektiflerde objektifin kapasitesine göre en dar açıya geldiği zamanları veya bu hale kamerayı getirme moduna ya da bu tür çekime olanak sağlayan profesyonel kameraların harici objektif tiplerini ifade eder. Mesela 35-115 mm lik optik bir zoom objektifin en tele yani en dar açı kısmı 115 mm lik kısmıdır.

TIFF

Açılımı "tagged image file format" tır. Sıkıştırma yapmadan çekim imkanı sağlayan bir resim formatıdır. Sıkıştırma yapmadan dosya oluşturur ama çok yer kapladığından resim çekim sırasında işlem zamanı biraz daha uzun olur.

Tripod

Fotoğraf makinesinin hiç kımıldamaması veya özel etkiler için uzun süreli pozlama istendiğinde, makinenin üzerine takılabileceği üç bacaklı ve çeşitli yöntemlerle oynar bir kafaya sahip sehpa sistemidir.

W/V


Wide Angle / Geniş Açı 

Objektif teknolojisine ilişkin bir kavramdır. Optik zoom objektifteki en geniş açı değerini ya da bir geniş açı objektifi ifade eder. Görüş açısı standartlardan daha fazla olan mercekleri ifade eder. Bu tür merceklerle (lenslerler / objektiflerle) daha geniş bir görüntü alanı fotoğraflanabilir. Bu tip merceklerin optik zoom kapasitesi her zaman yüksek olmayabilir. 

Vizör

Vizör, fotoğrafı çekerken baktığımız minik göze verilen addır. Türkçesi "Bakaç" olup, kimse bu adı bilmemekte ve bilenler de kullanmamaktadır.